Co to jest Gmina?
Władze Gminy?
1) Organ uchwałodawczy – „organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest RADA GMINY” (Art. 15.1 Ustawy o samorządzie gminnym)
2) Organ wykonawczy - WÓJT
Skąd Gmina ma pieniądze?
Upraszczając, Gmina dysponuje pieniędzmi z dwóch źródeł, zewnętrznego – dotacje i subwencje z budżetu państwa oraz dotacje z UE na realizację konkretnych programów i wewnętrznego źródła, czyli dochodów własnych.
Dotacje z budżetu Państwa mogą być przeznaczone tylko na zadania Gminy zlecone przez Państwo, którymi są np. pomoc społeczna inaczej jest w przypadku szkolnictwa. Subwencja może być wykorzystana na inne zadania pod warunkiem, że zostały jakieś pieniądze po zabezpieczeniu potrzeb oświatowych.
Na dochody własne Gminy składają się wpływy z podatku PIT i CIT (część podatku dochodowego pobierana od firm i osób fizycznych przez Urząd Skarbowy), podatki od nieruchomości, od środków transportowych oraz podatek rolny i leśny. Ponadto gmina otrzymuje podatek od czynności cywilno-prawnych, czerpie dochody z najmu, dzierżawy i wieczystego użytkowania, pobiera opłaty za usługi wodno-kanalizacyjne, opłatę śmieciową, opłaty adiacenckie, za zajęcie pasa drogowego, za umieszczenie urządzeń na gruntach gminnych różne opłaty w placówkach oświatowych i inne.
Znaczna część tych dochodów Gminy zależy od ilości i zasobności obywateli zamieszkujących obszar danej gminy. Czyli im więcej ludzi mieszka na terenie gminy i im są bogatsi tym większe są wpływy do budżetu Gminy.
Kto rządzi Gminą?
Władza uchwałodawcza jest skupiona tylko i wyłącznie w kompetencji rady gminy. Władzę wykonawczą sprawuje tylko i wyłącznie wójt. Wynika z tego, iż rządzi wójt. To on trzyma i wydaje kasę. Zatrudnia i zwalnia pracowników Urzędu Gminy i kierowników jednostek, decyduje o wynagrodzeniu, przyznaje nagrody i ewentualne kary. To on decyduje o tym gdzie zrobi chodnik, pomaluje trawę czy przeznaczy fundusze na jakiś wspaniały festyn, wyda gazetę czy może utworzy radio lub telewizję gminną.
Który organ w Gminie jest ważniejszy?
Wbrew temu, co napisałem powyżej ważniejsza od wójta jest rada gminy. Dowody? Proszę bardzo. To rada ustala wynagrodzenie wójta, może nawet podjąć próbę odwołania wójta (oczywiście nie w dowolnym momencie i z dowolnej przyczyny). Wójt natomiast nie ma takiej możliwości wobec radnych. Co prawda to wójt zatrudnia pracowników urzędu, a nie rada gminy, ale suma wydatków na wynagrodzenia pracowników musi mieścić się w budżecie gminy uchwalonym przez radę gminy. Czyli może zatrudnić bardzo drogich pracowników, ale mniej lub zwiększyć zatrudnienie kosztem wynagrodzenia tak, aby nie ucierpiała na tym obsługa mieszkańców. To samo odnosi się oczywiście do wydatków na festyny. W ramach budżetu na promocję gminy może zorganizować jedną lub dwie duże imprezy albo np. kilkanaście mniejszych, ale w każdym sołectwie.
To rada gminy stoi na straży naszych pieniędzy (jak napisałem na początku z naszych pieniędzy powstaje budżet gminy), aby były one dobrze rozdysponowane zgodnie z przepisami oraz potrzebami i zachciankami mieszkańców gminy, a nie wójta. To radni powinni zmieniać uchwały budżetowe w imię potrzeb i dla dobra społeczeństwa a nie dlatego, że tak chciałby wójt. To wójt winny jest podziękowania radnym za zmiany budżetu zgodnie z jego pomysłami, a nie odwrotnie, jak jest w naszej gminie. Radni dziękują wójtowi za każdą latarnię, wiatę czy kosz na śmieci, a powinni mądrymi uchwałami i poprzez kontrolę działalności wójta wymusić na nim, aby potrzebne rzeczy dla mieszkańców zrobił i nie za dziękuję, tylko za pensję, którą pobiera. Oczywiście nie jestem za tym, żeby negować każdy pomysł tego lub innego wójta na zasadzie nie, bo nie, ale w żadnym wypadku nie powinno tak być, aby każdy pomysł wójta akceptować bez żadnej refleksji, dystansu czy konsultacji społecznych. Rada gminy jest po to, aby nie tylko patrzeć na ręce, ale też powstrzymywać zachcianki i marzenia urzędnika, który może sobie np. wymyślić zakup pałacu, budowę stadionu narodowego w Purdzie, albo może lotnisko, tym bardziej, że nie ma pieniędzy na chodniki, kanalizację czy drogi. Radni nie powinni i nie muszą zabiegać o względy naszego włodarza, aby przychylnie spojrzał na daną miejscowość, a wręcz odwrotnie to wójt powinien szukać sposobów aby zaspokoić potrzeby mieszkańców z miejscowości danego radnego, żeby go przychylnie usposobić do swoich pomysłów. To radni powinni stać na straży, aby żadna miejscowość naszej gminy nie czuła się zapomniana, aby środki były rozdzielane w miarę potrzeb proporcjonalnie i uczciwie wobec każdej miejscowości, a nie jednym buduje się siłownie zewnętrzne, obdarowuje festynami a inni nie mają latarni, kawałka chodnika czy nadającej się do poruszania drogi. „Radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy. …”(Art. 23.1. Ustawy o samorządzie gminnym). Jeśli chodzi o podziękowania naszemu wójtowi, dotyczy to również mieszkańców. Czemu mamy dziękować za lampę, ławkę czy wiatę, takie „prezenty” pochodzą z naszych pieniędzy, którymi zarządza wójt. Te wszystkie festyny i zabawy są też z naszych podatków, tak jak pensja wójta. Można w skrócie powiedzieć, że poprzez wybory zatrudniliśmy zarządcę naszej gminy, a podziękowania z naszej strony to jego pensja. Wiata, lampa czy tablice ogłoszeń to nasze potrzeby, które się nam mieszkańcom należą. Jeżeli wójt chce komukolwiek lub jakiejkolwiek miejscowości podziękować np. za wybory to niech to robi ze swojej pensji, która nie jest mała i wynosi 10 400 zł. przy budżecie gminy poniżej 30 mln. Dla przykładu podaję wynagrodzenie Wójta Gminy Gietrzwałd zarabia 6 300 zł. przy budżecie prawie 25 mln, a np. Prezydent Warszawy zarabia 12 300 zł przy budżecie prawie 16 miliardów.
Czyli kto ostatecznie jest najważniejszy w gminie?
Ani wójt ani rada gminy. Najważniejsi w gminie są mieszkańcy. To oni raz na cztery lata dokonują wyboru wójta i radnych. To dla nich ustawodawca powołał gminę, jako jednostkę samorządu terytorialnego. Władze gminy powinny pełnić służebną rolę wobec mieszkańców, którzy mają jeszcze jeden atrybut władzy – referendum. Nie chodzi tylko o referendum w sprawie odwołania wójta czy rady gminy. Referendum może dotyczyć też innych ważnych spraw. Do tej pory mieszkańcy naszej gminy nigdy nie korzystali z tego prawa. Wszystko jednak kiedyś dzieje się po raz pierwszy.
Mieszkaniec Gminy Purda
(Nazwisko autora do wiadomości redakcji)
http://www.express.olsztyn.pl/artykuly/znamy-zarobki-burmistrzow-i-wojtow-powiatu-olsztynskiego
http://biznes.onet.pl/praca/zarobki/rada-warszawy-nieco-ponad-12-tys-zlotych-pensji-dla-prezydent-stolicy/lmdv02